Peribahasa dan pepatah Jawa.
Adhang-adhang tetese embun : njagakake barang mung sak oleh-olehe.
Maksudnya : Biar sedikit asal dapat, daripada tidak dapat sama sekali
Adigang, adigung, adiguna : ngendelake kekuwatane, kaluhurane lan kepinterane.
Maksudnya : Sok berkuasa, sok besar, sok sakti atau sok pintar
Aji godhong garing :
wis ora ana ajine / asor banget .
Maksudnya : Tidak berharga lagi
Ana catur mungkur : ora gelem ngrungokake rerasan kang ora becik .
Maksudnya : Tidak suka mendengarkan omongan yang tidak baik
Ana gula ana semut : papan
sing akeh rejekine, mesti akeh sing nekani.
Maksudnya : Ada gula ada semut
Anak polah bapa kepradah :
tingkah polahe anak dadi tanggungjawabe wong tuwa.
Maksudnya : tingkah laku seorang anak menjadi tanggung jawab orang tua
Angon ulat ngumbar tangan :ngulatake kahanan menawa kalimpe banjur dicolong .
Maksudnya : melihat situasi mencari kelengahan untuk berbuat jahat/ lengah sedikit langsung sikat
Arep jamure emoh watange :
gelem kepenake ora gelem rekasane .
Maksudnya : Mau enaknya doang
Asu gedhe menang kerahe :
wong kang dhuwur pangkate mesti bae gede panguwasane.
Maksudnya : Orang yang berpangkat tinggi dan berkuasa
Asu marani gebuk : njarak marani bebaya .
Maksudnya : sengaja mendatangi bahaya
Banyu pinerang ora bakal
pedhot : pasulayan sedulur ora bakal medhotake sedulurane .
Maksudnya : Perselisihan antar saudara tidak akan memutuskan tali persaudaraan/kekeluargaan
Bathok bolu isi madu : wong asor nanging sugih kepinteran .
Maksudnya : Orang yang biasa – biasa saja tetapi banyak ilmu pengetahuan
Bebek mungsuh mliwis : wong pinter mungsuh wong kang podho pintere .
Maksudnya : Berhadapan dengan orang yang sama – sama pintar
Becik ketitik ala ketara : becik
lan ala bakal konangan ing tembe mburine .
Maksudnya : Salah atau benar/baik atau jahat pasti akan ketahuan/terbukti juga.
Beras wutah arang bali menyang takere : barang kang wis owah ora bakal bali kaya maune .
Makaudnya : Yang sudah rusak tidak akan kembali seperti semula
Bubuk oleh leng : wong duwe niyat ala oleh dalan .
Maksudnya : Orang yang punya jahat malah dapat jalan/kesempatan
Mburu uceng kelangan dheleg : golek barang sepele malah kelangan barang luwih gedhe.
Maksudnya : Mengejar yang sepele/kecil malah kehilangan yang lebih besar
Carang canthel : ora diajak
guneman nanging melu-melu ngrembug.
Maksudnya : Suka nimbrung obrolan orang lain meski nggak dimintai pendapat
Cebol nggayuh lintang :
kekarepan kang ora mokal bisa kelakon .
Maksudnya : Mengharap sesuatu yang mustahil. Semakna dengan Pungguk merindukan bulan
Cecak nguntal cagak : gegayuhan kang ora imbang karo kekuwatane .
Maksudnya :Cita – cita/keinginan yang tidak sesuai kemampuan
Cedhak celeng boloten (gupak
lendhut), cedhak kebo gupak : cedhak karo wong ala bakal katut ala .
Maksudnya : Bergaul dengan orang jahat/berkelakuan buruk akan ikut terbawa-bawa buruk pula
Dadiya banyu emoh nyawuk,
dadiya godhong emoh nyuwek,
dadiyo suket emoh nyenggut :
wis ora gelem nyanak / emoh sapa aruh .
Maksudnya : Tidak mau bertegur sapa/tidak kenal saudara (keluarga) lagi
Dandhang diunekake kuntul, kuntul diunekake dandhang :
ala dianggep becik, becik dianggep ala.
Maksudnya : Buruk dianggap baik, yang baik dianggap buruk.
Desa mawa cara, negara mawa
tata : saben panggonan duwe cara utawa adat dhewe – dhewe .
Maksudnya :Tiap daerah punya adat istiadat masing – masing
Diwenehi ati ngrogoh
rempela : diwenehi sithik ora
trima, malah njaluk sing akeh.
Maksudnya :Tidak tahu berterima kasih, dikasih hati minta jantung
Ayo, konco – konco, sopo sing arep nambahi bebasan lan sanepan boso jowo liyane..??
Ayo, teman – teman, siapa yang ingin menambahkan peribahasa dan pepatah bahasa Jawa lainnya..??
Kewane limo lompat ngalor endase bunder buntute bolong =
SukaSuka
Arti nya apa
SukaSuka
nyuwun sewu para sedulur sepuh….nyuwun pencerahan/penjelasan arti dan makna dari kalimat : DITUJU TEGUH BUNCIT UJI ADIL WARDI…….cekap semanten kemawon…kirang lepat nyuwun ngapuro…..email : widodolose@gmail.com
SukaSuka
Kulo namung nderek nyimak kemawon kang…..
Sae sanget meniko….leres ngendhikane rencang seng teng nginggil niku wau….terose NGURI-NGURI KABUDAYAN JAWI….
SukaSuka
bapak polah ibu obah dadi bocah
SukaSuka
Koyo tumbu oleh tutup : pasangan sing cocok sembarangane
Maksudnya : Pasangan yg ideal , saling mengisi aatu dg lainnya
SukaSuka
[…] idep – idep nguri – nguri kabudayan lan basa Jawa, karo nerusake postingan Bebasan Lan Sanepan Boso Jowo #1 wingi […]
SukaSuka
ojo nganti “kegedhen empyak kurang cagak” bro 🙂
SukaSuka
inggih, mas. biasane sing koyo mengkono kuwi mergo kepingine dadi “gagak lar-e merak..”
SukaSuka
nopo tegese
SukaSuka
pengeluaran jgn sampai lebih besar dari pendapatan
SukaSuka
bakale tombok tenan kuwi.hahaaha.
SukaSuka
dadi kelingan aja dumeh kang 🙂
menawa iku kang bedane wingi sing tak takokna piye nulis dua lan sakit nganggo basa Jawa, kaya sing ning ndhuwur kuwi “ana gula ana semut” nulise ora ditulis “ono gulo ono semut” … bingung dadine nek ditulis nganggo ono, ning akeh wong wong wes kulina nulise sing sakbenere “a” ditulis “O” dadi susah nek dikon nulis basa Jawane dua lan sakit, padahal sakbenere yo gampang nulise loro lan lara ora loro lan loro, bener ra kang ? 😛
SukaSuka
bener banget, mbak. mergo “munine’ podo njur tulisane uga dianggep ngono, angele nulisake boso jowo yo ning kono kuwi..
koyo nek nulis “thok” nggo ‘kathok’ akeh sing nulise ‘katok’.
SukaSuka
Assalaamu’alaikum wr.wb, mas Zainal….
Satu usaha yang baik untuk meningkatkan diri dalam bahasa ibunda agar tidak hilang dek zaman tak lekang dek hujan. Jika dilihat masa kini, sudah banyak berlaku perkahwinan campur antara bangsa dan budaya sehingga anak-anak keliru dengan bahasa dan budaya orang tuanya. Seperti pepatah melayu Bahasa menunjukkan bangsa.
Saya lihat sukar juga ya lidah saya menyebut bunyi Jawa di atas. Translisasinya memudahkan saya faham. Anak jati Jawa sahaja yang bisa mengetahui apakah bahasa tulisan dan tuturan itu emangnya asli Jawa.
Salam sejahtera dari Sarikei, Sarawak. 😀
SukaSuka
wa’alaikum salam wr.wb.
terima kasih untuk apresiasinya mbak Siti.
Apa kabar? Semoga sehat selalu ya.
Benar apa yang dikatakan oleh Mbak Siti, banyaknya kawin campur antara dua suku bangsa dan budaya trkadang juga mnjadi salah satu penyebab berkurangnya perhatian kepada bahasa ibu. Saya sendiri mengalami hal serupa. meskipun sama2 berasal dr Jawa tp istri berasal dr jawa barat.Ada perbedaan bahasa ibu dngan keluarga dr pihak istri. Meskipun sekarang istri telah lancar berbahasa Jawa, walaupun hanya tingkatan ngoko (bahasa sehari hari) tapi komunikasi dengan anak2 kami menggunakan bahasa persatuan, bahasa Indonesia. Alasannya biar adil saja, bail saya maupun istri tidak ada yg merasa bahasa ibunya tidak terpakai.
Namun pergaulan anak2 sekarang sudah mulai bisa mwngenal bahasa Jawa, jadi sedikit2 kami ajarkan kepada mereka. pikir saya biar setelah dewasa mereka bisa menentukan sendiri bahasa ibu yang mana akan mereka gunakan,bahasa saya atau bahasa dr pihak istri.
SukaSuka
dadi iling pelajaran jaman sekolah Mbiyen Kang..
SukaSuka
eee…..saya kira Mas Dani bukan orang Jawa, kok iso jowo jebule…
aku malah ora menangi pelajaran boso jowo ning sekolahan babar blas, ngertine yo ming seko obrolan saben dino…
SukaSuka
Menyimak 🙂
SukaSuka
monggo,masbro..! nggak mau nambahin peribahasa jawa nya nih..??
SukaSuka
Bukanya gak mau,mas. Ndak begitu paham, hehehe 😀
SukaSuka
saya juga masih belajar memahami basa jawa kok, bro. lahir di jw tp besarnya di Kalimantan… belajar bareng2 yuk..
SukaSuka
boleh-boleh,kang…heheh, kalau sekedar bahasa jawa saya paham. Cuma kalau sanepan lan bebasan, itu yang aku gak kuasai…hehehe
SukaSuka